200 kaarsjes op de verjaardagstaart!

Hiep hiep hoera, vandaag zit België 200 dagen zonder regering!

Exact vandaag is het 200 dagen geleden dat de Vlaamse leeuw met een voorkeur voor frietjes en de Waalse haan met het strikje de verkiezingen wonnen. Een dik half jaar later is er nog steeds geen nieuwe regering gevormd.

Het hele zaakje wordt steeds surrealistischer. De ups en downs lopen uit de hand. Voor de verkiezingen spraken de politici oorlogstaal. Vlak erna was er veel ruimte voor het "elkaar de hand reiken". Het lukte Di Rupo evenwel niet met een eerste, en tweede, informatieronde, maar ook De Wevers nota werd uiteindelijk verworpen. Wat volgde was een ultieme poging van bemiddelaar Johan Vande Lanotte, maar het geloof in een oplossing van zijnentwege, is hoe langer hoe meer tanende. Who's next: Jean-Marie Dedecker?

Ik ga eerlijk zijn: ik begrijp er niets meer van. De interesse is ook ver zoek. En ik ben niet de enige. In een enquête uitgevoerd in opdracht van het Nieuwsblad en het één-programma Koppen bleek dat veel mensen het lichtjes tot zeer beu zijn. Acht op de tien is echter wel bezorgd over het gebrek aan een regering. En misschien wel terecht. De financiële markten speculeren in negatieve zin. Daarom wordt er steeds luider gepraat over een tijdelijke noodregering om het "vertrouwen te herstellen".

Het ziet er niet naar uit dat we 2010 beëindigen met een succesvolle regeringsvorming. Ik wens niettemin iedereen het allerbeste voor 2011. Geluk, een goede gezondheid en, alstublieft, samen- en hardwerkende politici!

Het belang van WikiLeaks?

Eergisteren bracht de website WikiLeaks opnieuw schaamtelijke praktijken aan het licht. Deze keer mocht de Amerikaanse diplomatieke wereld eraan geloven. In zo'n 250.000 telegrammen vanuit Washington gericht aan Amerikaanse ambassades over de hele wereld kan worden gelezen wat de Amerikaanse diplomaten vinden van hun buitenlandse collega's en de wereldleiders.

Voor wie WikiLeaks niet kent, wil ik wel even een korte geschiedenis meegeven. WikiLeaks zou zijn opgericht in 2006 door wetenschappers, journalisten en dissidenten uit alle continenten - al denken critici dat de Amerikaanse CIA erachter zit - en dient als plaats waar klokkenluiders van overheidsinstellingen of bedrijven geheime informatie kunnen lekken. Naast de recente Cable gate zijn ze bijvoorbeeld ook verantwoordelijk voor het uitlekken van informatie over de oorlogen in Irak en Afghanistan. Het doel is om burgers te informeren en wantoestanden aan de kaak te brengen. Ze vinden namelijk dat de huidige media hun werk niet goed genoeg doen.

In de krant lezen dat Duits Bondskanselier Angela Merkel beschouwd wordt als een angsthaas of Russisch premier Vladimir Poetin als een macho - what's new - is allemaal wel amusant, maar de bijdrage van deze informatie aan de samenleving lijkt me beperkt. Daarenboven zijn het gegevens waarover ik niets wil weten. En dan bedoel ik niet enkel deze roddeltjes, maar ook bijvoorbeeld informatie over raketten die Noord-Korea heeft geleend aan Iran om een aanval te plegen op Europa. Dat is uiteraard belangrijk, maar als de mensen die het moeten weten, veiligheidsdiensten e.d., er kennis van hebben, is dat voor mij voldoende. Ik vertrouw erop dat zij dat voor ons zullen oplossen. Door deze gegevens vrij te geven, creëer je immers enkel nog meer angst bij de bevolking. Tenzij dat net het doel is? Ik heb in ieder geval momenteel geen tijd om mij daar zorgen over te maken.

Ongetwijfeld is niet iedereen het met mijn ideeën eens. Ik nodig jullie uit om te reageren op mijn stellingen, zodat we tot een discussie kunnen komen.

http://www.youtube.com/watch?v=bVGqE726OAo

Een interview met Julian Assange: "Why the world needs WikiLeaks"

Poverty and critical journalism

Gisterenavond organiseerde de Hogeschool-Universiteit Brussel een Round Table-conferentie over de rol die de media kan spelen in het aankaarten van het armoedeprobleem. Het debat was één van de hoogtepunten in de internationale week over armoede en sociale uitsluiting. Moderator was Gie Goris, redacteur van het magazine Mo*.

Het debat werd gestart met een beknopte lezing door P. Sainath, een internationaal bekend Indisch journalist die zelf hard werkt om het armoedeprobleem in India bespreekbaar te maken. Sainath typeert zichzelf als een rural journalist en spendeert 270 tot 300 dagen per jaar tussen de arme Indiërs. Het maakt hem, terecht, boos om te zien hoe Indische journalisten meer dan 600 artikels wijten aan een fashion week, terwijl in diezelfde week honderden boeren zelfmoord plegen uit armoede en honger. Hierover werden slechts 6 artikels geschreven. 25 jaar geleden zou dit niet gekund hebben.

Sainath geeft verschillende redenen voor deze verschuiving in de laatste 25 jaar. Samengevat zijn de media 'imprisoned by profit'. Er is een concentratiebeweging aan de gang zowel binnen de eigenaarstructuren, als binnen de nieuwsgaring. Daarnaast worden onafhankelijke stemmen gemarginaliseerd. 'Corporate intrest' wordt belangrijker geacht dan verhalen over mensen en de adverteerders krijgen voorrang op de lezer. Naast oorzaken suggereert Sainath ook enkele oplossingen. Monopolie binnen de media moet doorbroken worden, journalisten moeten op school kritischer getraind worden en openbare omroepen moeten steun geven aan kritische verhalen. Maar de belangrijkste les die Sainath meegeeft is 'rediscover connection with ordinary people'. Nagaan: welke mensen hebben welke problemen, veroorzaakt door welke redenen en op te lossen met welke inspanningen? Door zulke kritische onderzoeken kunnen de media invloed uitoefenen op de beleidsmakers. Journalists as watchdogs.

Hierna was het de beurt aan Belgische gasten om te bespreken waarom het armoedeprobleem zo weinig aan bod komt in de Belgische media. Bijdragen van onder meer Dirk De Wilde (De Tijd), Hilde Boeykens (SOS Kinderdorpen), John Vandaele (Mo*) en Stef Adriaenssens (socioloog HUB) moesten antwoorden bieden op de vragen of journalisten echt waakhonden zijn, welke impact aandeelhouders van het bedrijf hebben op het mediaproduct, hoe de stem van de armen moet gepresenteerd worden en hoe de journalistieke opleiding studenten kritisch moeten vormen. 

Iedereen was het erover eens dat het armoedeprobleem meer aandacht verdient. Over hoe dat moet gebeuren en wiens verantwoordelijkheid het is dat dit nu niet het geval is, was meer onenigheid. De schuld werd telkens verlegd. Volgens de ene was het de schuld van de media en de grote bedrijfsbazen. De andere legde de schuld dan weer bij de verrotte samenleving en het lezerspubliek. Een derde keek naar het individu van de journalist. Mij lijkt het een wisselwerking tussen al deze dingen. Enerzijds willen media verkopen en dus de lezer bieden wat ze wil lezen. De lezer wil dingen lezen die hem of haar interesseert en dat zou niet armoede zijn. Anderzijds beslissen de journalisten en redacteurs wat er geschreven wordt. Als er meer en duidelijker over armoede bericht wordt, zou de lezer zich er dan niet steeds meer in interesseren?

In onze opleiding leren we de realiteit kennen. We leren dat eigenaars invloed hebben op het product, we leren dat nieuwsselectie trapsgewijs gebeurt en al start bij de grote nieuwsagentschappen, we leren dat het belang van de consument voorrang krijgt. Daarnaast krijgen we een deel idealisme mee, via initiatieven zoals de Round Table die critical journalism promoten. Na de verhalen van gisterenavond vrees ik er echter voor dat we uiteindelijk toch zullen moeten luisteren naar onze bazen, zeker aan het begin van onze carrière. We hebben immers nog geen autoriteit zoals bijvoorbeeld Sainath. Wel geloof ik dat we kunnen nadenken over problemen zoals armoede en onze reflecties meedelen via de nieuwe media, in blogs als de deze. Zo kunnen we expertise opbouwen en wie weet krijgen we later wel wat ruimte in kranten of journaals voor onze kritische bedenkingen. Een goede journalist moet volgens Sainath immers 'sceptical' zijn, en niet 'cynical'.

Stop de treinstaking

Het is weer zover. De NMBS-top blijkt er weer niet in te slagen haar troepen tevreden en onder controle te houden. Dit keer is het Autonoom Syndicaat voor Treinbestuurders aan de beurt. Zij plannen een staking die zal duren, let op, van maandagavond 22 september om 22u tot woensdagochtend 24 september om 6u.

Het probleem met deze staking is dat het niet enkel de NMBS-directie met de handen in het haar zet, maar ook, en dat is nog veel erger, de treinreizigers voor de zoveelste keer in de steek laat. Zelf heb ik dinsdag en woensdag enkele verplichtingen waarvoor ik zowel in Leuven, Brussel als Antwerpen moet zijn. Mijn vervoersmiddel van keuze was de trein, maar hoe ik er nu moet geraken, blijft een groot vraagteken.

Het wordt tijd dat de vakbonden een nieuw systeem ontwikkelen om haar directie onder druk te zetten. Onlangs stelde een kennis van mij zo'n alternatief systeem voor. "Waarom niet alle reizigers  op de dag van de actie gratis laten rijden in plaats van de treinen af te schaffen?". Ik vond dat een geniaal idee.

Het doel, het onder druk zetten van de directie, kan worden bereikt. Ook op deze manier maken ze immers grote verliezen. Daarenboven zijn er voor de reizigers enkel voordelen: de treinen rijden en nog gratis ook. Maar ik hoor u al denken: "wat met de mensen die een abonnement hebben?". Inderdaad, mensen die naar hun werk of naar school sporen vormen het merendeel van het reizigerspubliek en hebben al op voorhand hun rit betaald. De rit kan misschien ter plaatse worden terugbetaald of  worden gecompenseerd door een tegoedbon voor een later moment, al is dit waarschijnlijk te moeilijk om te organiseren. Ach, ik denk dat deze mensen al blij zijn als hun trein rijdt!

Het systeem is dus nog niet helemaal waterdicht, maar de boodschap naar de vakbonden toe is duidelijk: actie voeren voor betere werkomstandigheden JA, acties die de treinreizigers in problemen brengen NEE. Het nadenken kan beginnen.

"De zondvloed"

België kreunt onder de aanhoudende regenval, rivieren en plaatselijke beekjes treden uit hun oevers. Vanochtend vertelde weerman Frank Deboosere op de radio dat er de afgelopen drie dagen in het binnenland tussen de 60 en 90 liter water per vierkante meter is gevallen.

Ook in mijn eigen gemeente, Heusden-Zolder, kregen de bewoners te maken met wateroverlast. Zaterdag, in de namiddag, stond er water op de bouwwerf aan de wegeniswerken in het dorpscentrum van Viversel. Het wachtbekken was tot wel twee meter diep gevuld en dreigde over te lopen. Op zondag werd de afrit 28 van de E314 in Heusden-Zolder afgesloten. Het overtollige water kon er niet weg en zette de hele op- en afrit blank. Het water baande zich een weg naar de dichtstbijzijnde huizen, waar het al snel kniehoog stond. De mensen met waterschade zijn uiteraard ontredderd. Meer informatie en artikels van mijn hand over de wateroverlast kan je lezen op www.nieuwsblad.be, regio Heusden-Zolder.

De beelden op de televisiejournaals doen geloven dat er een ware zondvloed ons land heeft getroffen. Als ware het door Gods hand gestuurd. Wie weet, ligt de reden wel bij de media. Portretteren we de Kerk en de leiders ervan te negatief?

Onlangs sprak een vrouw mij aan op de bus. We sloegen een praatje over mijn studies en die van haar zonen en ze vond het uitermate interessant dat ik journalistiek studeer. Ze had echter heel wat kritiek op de media, meerbepaald op ethisch vlak. Ze vond niet kunnen dat de media uitspraken van mensen uit de context rukken en interpreteren op hun eigen manier. Na wat aarzelen, vertelde ze me dat het ging over Aartsbisschop Léonard. De man wordt volgens haar verkeerd begrepen en onrespectvol behandeld.

Zo werkt het echter niet. Ja, de media zal feiten interpreteren. Nieuws is een sociale constructie, waarin een boodschap wordt gedecodeerd door de journalist en hetzelfde proces voltrekt zich daarna opnieuw bij de ontvanger van de boodschap. Een feit uit zijn context rukken is weliswaar uit den boze.

Wordt Léonard onrespectvol behandeld en verkeerd begrepen? Het was misschien wel eventjes een hype om uitspraken van Léonard lang en breed in het nieuws te brengen, maar de man heeft er ook een eigen aandeel in. Het is een publiekelijk figuur, met veel aanzien en een grote verantwoordelijkheid, namelijk het vertegenwoordigen van de katholieke Kerk in België. Wanneer hij echter uitspraken doet waarachter de meerderheid van de gelovigen zich niet kan scharen, zal dit polemiek en controverse uitlokken. En dat weet hij zelf óók wel. Een negatieve interpretatie van uitspraken als "aids is een vorm van immanente gerechtigheid" of "priesters op rust moeten niet meer vervolgd worden" is een logisch gevolg. Een gevoeliger woordgebruik en een duidelijkere manier van communiceren zou de polemiek al wat doen dimmen.

Straf van God of niet, ik hoop van harte dat de waterellende snel achter de rug is en dat de mensen met schade de steun krijgen die ze nodig hebben. Van God, maar ook van zijn medemens.

Vande Lanotte houdt het vuur brandende

Koninklijk bemiddelaar Johan Vande Lanotte boog zich vandaag, samen met drie Franstalige en drie Nederlandstalige professoren, over een nieuwe financieringswet en zijn mogelijke gevolgen. Dat meldde de website deredactie.be. Die financieringswet is één van de hete hangijzers die Vlamingen en Walen verdelen, naast de splitsing van B-H-V en de overige elementen van de staatshervorming.

Voor wie even niet meer kan volgen, zal ik beknopt proberen uit te leggen wat het probleem is met die fameuze financieringswet. Na de verschillende staatshervormingen de afgelopen decennia is België verdeeld in gewesten en gemeenschappen die steeds verdergaande bevoegdheden kregen toegewezen. Het uitoefenen van deze bevoegdheden kost geld, wat komt van de belastingbetaler. Hier knelt het schoentje.

De belastingen worden nog steeds federaal geïnd. De federale regering verdeelt het dan onder de gewesten en de gemeenschappen. De belastingsinkomsten zijn echter divers, net zoals de uitgaven. Het voorstel van Bart De Wever voor dit onevenwicht, "de tering naar de nering zetten", is simpel. Hij wil de financieringswet zo aanpassen, dat het geld afkomstig van de belastingbetaler rechtstreeks naar het desbetreffende gewest of de gemeenschap gaat (de 'fiscale autonomie'/'responsabilisering'). Met andere woorden: de Vlamingen betalen voor de Vlaamse bevoegdheden, de Walen voor de Waalse. 'Regionale financiële verantwoordelijkheid' om het op een derde manier te formuleren.

De Franstaligen vrezen echter dat hun tekort zal worden gedaan. In Wallonië is er immers meer werkloosheid, minder bevolking en staat de economie/industrie er slechter voor. Daarom zullen er in Wallonië volgens hen minder inkomsten zijn dan in Vlaanderen, waardoor ze vrezen voor een verdere verarming van het Franstalige landsdeel. Iets wat uiteraard niemand wenst.

Het compromis van De Wever, enkele weken geleden voorgesteld, werd wel erg snel door de Waalse partijen van tafel geveegd. Deze actie (lees: provocatie) heeft het wantrouwen tussen de regeringsonderhandelaars alleen maar versterkt. Het is nu de taak van Vande Lanotte om het vertrouwen te herstellen, voor zover dat nog mogelijk is, en een nieuw compromis op te stellen. Benieuwd of hij het tij kan doen keren en de non's en nee's  het zwijgen kan opleggen. Maar dan begint het echte werk pas. Dan zal er terug moeten gepraat worden en de details worden uitgewerkt. Dan zullen de PS en de N-VA zich terug moeten verzoenen. Er is echter nog veel werk vooraleer hun waakvlammetje zal uitgroeien tot een waar liefdesvuur.

Rikske zonder strikske

Politici proberen, na een beschamende periode van leegheid, opnieuw in de gratie te komen van een zo breed mogelijk publiek. Nu Bart De Wever aan Erik Van Looy en zijn team bevestigd heeft om deel te nemen aan de Allerslimste Mens Ter Wereld, kan de tegenstand moeilijk achterblijven.

Zo stond gisterenavond (weliswaar niet live) plots Rik Torfs, België's favoriete professor kerkelijk recht, in het panel van Mathias Coppens in de nieuwe VTM-show Zot van Vlaanderen. Opmerkelijk zicht, dat kan ik je verzekeren. Ieder team heeft echter wel een serieuzer persoon nodig, om punten te sprokkelen uiteraard, en waarom dan niet Rik Torfs?

Toch blijft het mij een raadsel waarom de professor aan de vraag van de programmamakers heeft toegezegd. Te meer omdat in zulke programma's de kans groot is om kemels van formaat te schieten. En zo gezegd, zo gedaan, in de spellingsronde had meneer Torfs de eer om het woord nietzschiaans te spellen. Helaas vergat hij de 'z', al was ie daar later wel zelf opgekomen. Het was dus maar een klein kemeltje, iedereen maakt al eens een fout nietwaar?

De professor liet het echter niet aan zijn hart komen en maakte de verloren punten ruimschoots goed met wat logisch redeneren in de gokrondes, iets waar de rest van het panel zich niet aan waagde, onder het mom van 'te vermoeiend'. En zo is het beeld van de alleswetende professor weer bevestigd. Nu maar hopen op die extra stemmen.

Was dat het doel dan? Stemmen losweken bij de hardwerkende Vlaming die zich op zaterdagavond languit nestelt in zijn zetel? Of was het uit pure mediageilheid, iets wat de professor al vaker werd verweten? Meneer Torfs weet in ieder geval hoe hij een publiek moet bespelen. Slinkse blikken, scherpe oneliners, he's got it all. Onlangs was ik op een debat, georganiseerd door het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond, met als gasten Siegfried Bracke (N-VA), Alexander De Croo (OpenVLD), Tanguy Veys (VB), Hermes Sanctorum (Groen) en de professor himself (CD&V). Op een vraag uit het publiek, iemand die wilde debatteren over euthanasie, abortus en het homohuwelijk, antwoordde meneer Torfs snedig: "En het homohuwelijk, bij mijn weten is dat al goedgekeurd, dus jongeheer, waar wacht u nog op?". Gegiechel raast door de zaal, touchdown voor de professor. Het moet worden toegegeven, hij is een man van de woorden. Hopelijk vragen zijn studenten in de toekomst niet om nietzschiaans te spellen, het lachen - en de stemmen -  zou hem wel eens kunnen vergaan.

Ik hou mijn hart vast voor wat nog zal komen. Het is een moeilijke evenwichtsoefening. Niet dat politici niet mogen deelnemen aan spelprogramma's, het kàn mooie publiciteit zijn. Helaas verliezen ze snel hun sérieux en kunnen ze het maar tergend traag terug verdienen. Maar ach, als de regeringsonderhandelingen in een negatieve spiraal blijven vastzitten, zijn het binnenkort weer verkiezingen. Daarbij inbegrepen een sperperiode, waarin we de politici enkel nog in politieke debatten zien verschijnen. Voor zover ze tegen dan hun sérieux nog niet helemaal hebben verloren.